کد مطلب:42834 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:565

گنجینه پرسمان » حديث شناسي

منظور از تطهير در آيه معروف تطهير چيست ؟

از آنجا كه در آيه شريفه تطهير دو كلمه ( رجس ) و ( تطهير ) با هم آمده و باتوجه تقابل اين دو كه لازمـه نـفي يكي ايجاب ديگري است , در ابتدا معناي رجس راتوضيح مي دهيم . در لغت عرب هر چـيـز پـليد و كثيف و آلوده را رجس مي گويند , اگرآلودگي ظاهري داشته باشد, در اصطلاح نجس و اگر آلودگي باطني داشته باشد , اصطلاحاگناه ناميده مي شود .در اقرب الموارد رجس بـه مـعـنـاي كثيف و آلوده و نيز گناهي كه باعث عذاب مي شودآمده است .در المنجد رجس به مـعـناي كثيف و نجس و نيز كار زشت و قبيح آمده است .ابن اثير در نهايه مي نويسد: رجس , يعني نـجـس و كـثـيف و در كارهاي زشت و حرام نيزاستعمال شده است .راغب در مفردات مي گويد: رجـس , يعني كثيف و پليد. پليدي گاهي از جهت طبع و گاهي به حكم عقل , گاهي هم از نظر شـرع است . گاهي نيز چيزي از هر سه نظر پليد است ,مثل مردار.رجس در قرآن شريف به هر دو مـعـنا آمده است : گاهي به معناي آلودگي ظاهري آمده است , مانند : ( الا ان يكون ميته او دما مسفوحا اولحم خنزير فانه رجس مگر اينكه مردار باشد يا خون ريخته شده باشد و يا گوشت خوك ) . (1)گـاهـي هـم به معناي آلودگي باطني آمده است : ( كذالك يجعل اللّه الرجس , علي الذين لايـومـنـون , خـداونـد بـديـن سان آلودگي را بر كساني كه ايمان نمي آورند , قرار مي دهد ).(2) هـمـچنين آيه ( و اما الذين في قلوبهم مرض فزادتهم رجسا الي رجسهم , كساني كه در دلهايشان مـرض اسـت خـدا پليدي آنان را اضافه مي كند ).(3)يا آيه : ( قال قد وقع عليكم من ربكم رجس و غـضـب , از جـانـب خـدا بـر شـما پليدي و غضب واقع شد ) . (4)رجس در اين آيات در يك حالت مـخصوص نفساني استعمال شده است . هر نفسي كه تنگ وتاريك بوده و در آن نور ايمان نتابيده بـاشد پليد و رجس است .اما رجسي كه درآيه تطهير آمده است , به معناي اصطلاحي آن (نجس ) نـيـسـت , زيرا وجوب اجتناب از نجاستهاي ظاهري نه تنها به اهل بيت (ع ) اختصاص ندارد , بلكه اجتناب ازنجاسات بر همه مكلفان واجب است , در حالي كه آيه شريفه تطهير با ذكر لفظ (انما)كه مفيد حصر است , اين موضوع را تنها به اهل بيت (ع ) اختصاص داده است .همچنين وجوب اجتناب از نـجـاسات براي اهل بيت (ع ) مزيت و فضيلتي نيست و احتجاج به آن , نياز به اين همه تشريفات نداشت كه رسول خدا(ص ) جامه اش را بر آنها بيفكند وبگويد: خدايا اينها اهل بيت (ع ) من هستند , آلـودگـي را از ايـشـان زايـل كن و به قدري در اين باره عنايت به خرج دهد كه حتي همسرش ام سـلـمـه را اجـازه نـدهـد به زيرجامه داخل شود تا اينكه مشمول آيه شريفه گردد.از سوي ديگر , وجـوب اجـتـنـاب از نـجـاسات آن قدر اهميت نداشت كه حضرت علي (ع ) وحسنين (ع ) و ساير اهل بيت (ع ) همواره بر آن افتخار و احتجاج نمايند .بنابراين , رجس در آيه تطهير به معناي پليدي روح و بـاطن است و با توجه به اطلاق كلمه تطهير , بايد گفت : طبق آيه تطهير , خداوند سبحان هرگونه آلودگي و پليدي را از اهل بيت (ع ) دور كرده و آنان را پاك و مطهر از انواع گناه آفريده است .علامه طباطبايي نيز در تفسير الميزان آورده است : در هر حال منظور از رجس وتطهير در آيه , تقواي ديني با اجتناب از نواهي و امتثال اوامر است . (5)

---

پاسخ به شبهات اهل سنت
مركز پژوهشهاي اسلامي صدا و سيما 1- انعام / 145.2- انعام / 3125- توبه / 125.4- اعراف / 71.5- الميزان , ج 16, ص 310.